İptal Edilen Kanun Hükmüne Dayanak Vergilendirme İşlemleri İçin Hata-Düzeltme Yoluyla Açılan Davalarda Bölge İdare Mahkemeleri Arasındaki Aykırılıkların Giderilmesi Hakkında Danıştay Kararı
22 TEMMUZ 2023
İptal Edilen Kanun Hükmüne Dayanak Vergilendirme İşlemleri İçin Hata-Düzeltme Yoluyla Açılan Davalarda Bölge İdare Mahkemeleri Arasındaki Aykırılıkların Giderilmesi Hakkında Danıştay Kararı
Özet: Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu’nun, E.2023/2, K. 2023/4 sayılı kararında oy çokluğu ile Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kanun hükmüne dayanak vergilendirme işlemleri için yürürlükte olduğu dönemde bu kanun hükmüne göre yapılmış işlemlerin vergi hatası olarak değerlendirilemeyeceği kararı verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararları Arasında Aykırılığın Giderilmesi İstemi
Samsun Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunca, Samsun Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dairesi ve Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4.Vergi Dairesi kararları arasında Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kanun hükmüne dayanak vergilendirme işlemleri için yürürlükte olduğu dönemde bu kanun hükmüne göre yapılmış işlemlerin vergi hatası olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğine ilişkin ortaya çıkan aykırılığın giderilmesi istenmiştir.
Kararlara konu olayın temelini, 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 6728 Sayılı Kanun’un 27.maddesiyle maddesiyle değiştirilen Ek 2’inci maddesinin 4.fıkrasında yer alan “..ve yabancı firmalarca da teklif verilen” ibaresinin Anayasa Mahkemesi’nin 24.12.2020 tarih, E. 2020/15, K. 2020/78 sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine kararın yürürlük tarihinden sonra yapılan şikayet başvurularının reddine dair işlemler için açılan davalar oluşturmaktadır.
- Samsun Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dairesi Dairesi’nin 31.03.2022 tarih ve E. 2022/109, K.2022/295 sayılı kararı:
İptal edilen damga vergisi kanun hükmünün damga vergisi kesintisinin yürürlükte olduğu dönemde yapılmış işlemler üzerindeki etkisi hukuki ihtilaf içerip açık bir vergi hatası değildir. Mahkeme bu gerekçeyle, ilk derece mahkemesi kararını kaldırarak davanın reddine karar vermiştir.
- Samsun Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dairesi Dairesi’nin 09.09.2022 tarih ve E. 2022/470, K.2022/449 sayılı kararı:
Anayasa Mahkemesi Kararı’nın yürürlüğe girmesinden sonra hak edişlerden damga vergisi kesintisi yapılması VUK, m.118/3 uyarınca mevzuda hata kapsamındadır. Bununla birlikte, iptal edilen damga vergisi kanun hükmünün damga vergisi kesintisinin yürürlükte olduğu dönemde yapılmış işlemler üzerindeki etkisi hukuki ihtilaf içerip açık bir vergi hatası değildir. Mahkeme bu gerekçeyle, Anayasa Mahkemesi Kararı’nın yürürlüğe girmesinden sonra yapılan kesintiler bakımından istinaf başvurusunu kabul etmiş, diğer hususlar bakımından reddetmiştir.
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4.Vergi Dairesi’nin 28/12/2022 tarih ve E.2022/2750, K. 2022/3456 sayılı kararı:
Anayasa Mahkemesi iptal kararlarının etkisi bakımından yapılan değerlendirmede, iptal edilen kanun hükmünden yararlananlar ile yürürlükte olduğu dönemde Anayasa’ya aykırı kuralın uygulamasından zarar görenler arasında eşit olmayan bir durumun ortaya çıkmasına neden olacağı sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla iptal kararlarının geriye yürümemesi kuralını iptal kararından önce yapılmış hukuksal işlemlerden kaynaklı kazanılmış hakların muhafazasına yönelik kabul etmek gerekecektir. Vergi Dava Dairesi bu gerekçelerle davacının istinaf istemini kabul etmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu Kararı
İki farklı Bölge İdare Mahkemesi kararı arasındaki aykırılığın giderilmesine ilişkin yapılan incelemede oy çokluğu ile şu değerlendirmelerde bulunulmuştur;
- Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 10/06/1993 tarih ve E.1992/1, 1993/2 sayılı kararı uyarınca içtihadı birleştirme kararının geriye yürümeyeceği, karar öncesi döneme ilişkin vergilendirme işlemleri bakımından karara aykırı olarak uygulanan işlemlerin VUK 118 kapsamında vergi hatası olmadığının kabul edildiğini ve aynı değerlendirmenin Anayasa Mahkemesi Kararları bakımından da geçerli olduğu belirtilmiştir.
- Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kanun hükmüne dayanak vergilendirme işlemleri için yürürlükte olduğu dönemde bu kanun hükmüne göre yapılmış işlemlerin hata- düzeltme ve şikayet başvurusuna konu olamayacağı yönünde aykırılığın giderilmesine karar verilmiştir.
Söz konusu karar, 23 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmış olup, ekteki linkten ulaşabilirsiniz. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230722-16.pdf
Kararın uygulaması ile ilgili olarak tereddütlü hususlar ve her türlü sorunuz için bizimle irtibata geçebilirsiniz.
Saygılarımızla,