Mükellefler açısından sadece finansal hesap bilgileri değil, vergi idareleri tarafından alınan çeşitli vergisel kararlarda bilgi değişimine tabi. OECD/G20 Kapsayıcı Çerçeve, vergi kararlarına ilişkin zorunlu bilgi alışverişine odaklanan 131 ülke için yıllık akran incelemesi sonuçlarını yayınladı*. Rapor, vergiden kaçınma ve ayrıca Matrahın Aşındırılması ve Karın Taşınması (BEPS) riskleri konusunda vergi idareleri için şeffaflığı artırmayı amaçlıyor.

Bu kapsamda, Rapor, vergi kararlarına ilişkin ülkeler arasında kendiliğinden bilgi alışverişini zorunlu kılan, "şeffaflık çerçevesi" olarak bilinen BEPS Eylem 5 asgari standardının bir çıktısı. Bilgi değişimi uluslararası anlaşmalar yoluyla gerçekleşmektedir. Çerçeve, kapsam dahilindeki kararların tercihli rejimler veya zararlı vergi uygulamaları oluşturduğunu ifade etmemekte ancak şeffaflık eksikliğinden kaynaklanan BEPS endişelerini önlemeyi amaçlamaktadır.

Hangi kararlar değişime tabi?

Kararlar, bir vergi idaresi tarafından belirli bir vergi mükellefine veya vergi mükellefi grubuna, vergi durumlarıyla ilgili olarak sağlanan herhangi bir tavsiye, bilgi veya taahhütlerdir. Bu kararlar, genel yahut mükelleflerine özgü olabilir ancak zorunlu kendiliğinden bilgi değişimi sadece vergi mükelleflerine özgü kararlar için geçerlidir. Şeffaflık çerçevesi, tercihli rejimler, sınır ötesi tek taraflı peşin fiyat anlaşmaları veya diğer tek taraflı transfer fiyatlandırması kararları, vergilendirilebilir kar ayarlamaları, işyeri ve ilişkili kanal şirket kararları da dahil olmak üzere vergi mükelleflerine özgü çeşitli kararları kapsamaktadır.

Kararlar nasıl değiştiriliyor?

Vergi Kararları değişimi ülkeler arasında vergi kararlarının değişimi için standartlaştırılmış elektronik format (XML Şeması) üzerinden değiştirilmektedir.

Rakamlar ilginç

31 Aralık 2022 itibarıyla, incelenen ülkeler tarafından şeffaflık çerçevesi kapsamında 24.000'in üzerinde vergisel karar yayınlanmıştır. Bunun 2010'dan bu yana verilen bazı geçmiş kararları da içeren kümülatif bir rakam olduğu belirtilmelidir. 2022 yılında incelenen 131 ülke tarafından şeffaflık çerçevesi kapsamında 1.800'ün üzerinde vergi kararı düzenlenmiştir. 31 Aralık 2022 tarihine kadar 54.000'in üzerinde bilgi değişimi gerçekleştirilmiş olup, 2022 yılında yaklaşık 5.000, 2021 yılında 5.000, 2020 yılında 5.000, 2019 yılında 7.000, 2018 yılında 9.000, 2017 yılında 14.000 ve 2016 yılında 6.000 bilgi değişimi yapılmıştır.

Türkiye’nin pozisyonu

Akran değerlendirmesine göre, Türkiye haksız vergi rejimine sahip değildir. Yine bu kapsamda Türkiye vergi kararlarına ilişkin bilgi değişimi bakımından incelenmiş ve uygulaması bakımından geliştirilmesi gereken bir öneri getirilmemiştir. Türkiye’nin uluslararası uygulama bakımından bu olumlu görünümü oldukça önemlidir. Değişime tabi tutulan bilgilerin ulusal vergi idareleri açısından vergi denetim sürecine etkisini izlemek şu an için mümkün değil. Bununla birlikte, bilgi değişimine konu kararların potansiyel inceleme başlıkları olarak ülke ajandalarına girdiğini tahmin etmek zor değil.

*2022 Peer Review Reports on the Exchange of Information on Tax Rulings, OECD, 2023