Değerli okurlar, 1 Mayıs’ta yayın­lanan yazımda konuyu şahıslar açısın­dan ele almış ve “Şahıs­lar neden matrah artırı­mı hükümlerinden yarar­lanmalı?” sorusunu on maddede yanıtlamaya ça­lışmıştım. Şimdi kurum­lar açısından konuyu ele alalım.

1. İlişkili şirketlerle mal / hiz­met alışverişi yapanlar:

Son yıllarda yapılan vergi ince­lemelerinde en fazla eleştiri trans­fer fiyatlaması düzenlemelerinden hareketle olmuştur. İşletmelerin bu tür işlemlerini daha gerçekçi bir gözle değerlendirip geçmişle ilgili risklerini ortadan kaldırabilme ve yeni bir başlangıç yapabilme imka­nı doğmuştur. Geçmişle ilgili ola­rak matrah artırımından yararla­nılabilir, gelecekle ilgili de ön fiyat anlaşmasından yararlanma imka­nı varsa ön fiyat anlaşması yapıla­rak risk engellenmeye çalışılabilir.

2. Sahte ya da yanıltıcı belge kullanma iddiası ile karşı karşıya kala­bilme riski:

Değerli okurlar, ne yazık ki mal veya hizmet satın aldığınız şirket­lerin vergi ödememek veya daha az vergi ödemek gayesiyle yaptığı bazı yasa dışı eylemler ve işlemler ne­deniyle sizde problemli hale gele­bilmektesiniz. Hiç dahliniz olma­dığı halde alışveriş yaptığınız firma nedeniyle kara listeye alınabilir, o firmadan aldığınız faturayı gider olarak dikkate alamadığınız gibi ödediğiniz KDV’yi indiremez, üs­tüne üstlük bir de faiz ve cezasıyla tekrar ödemek zorunda kalabilir­siniz. Bu tür olası problemler ne­deniyle de matrah artırımı yoluyla geçmiş riskleri elimine etmek akıl­cı bir yol olabilir.

3. Yararlanılmış istisnalar nedeniyle karşılaşılabilecek riskler:

Değerli okurlar, vergi inceleme­lerinde dilenen konulardan biri de yararlanılan istisnalardır. Çok sa­yıda eleştiri istisna şartlarına uyul­madığı gerekçesiyle istisnanın ka­bul edilmemesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Şayet matrah artırımı nedeni ile karşı karşıya kalınacak yük, yararlanılan istisna ile muka­yese edildiğinde oldukça düşük ka­lıyor ise bu imkandan yararlanıla­rak ilerde karşı karşıya kalınabile­cek risk bertaraf edilebilir.

4. İrtibat bürolarının duru­mu:

Son yıllarda yapılan inceleme­lerde, irtibat bürolarına, gelir geti­rici faaliyette bulundukları iddia­sıyla, hem kurumlar ve katma de­ğer vergisi, hem de çalıştırdıkları personele ilgili gelir vergisi tarhi­yatları yapılmıştır. Şayet, irtibat bürosu olarak faaliyette bulunup, geçmiş beş yıllık dönemle ilgili ola­rak böyle bir tarhiyatla karşı karşı­ya kalabilme ihtimali varsa, çok dü­şük bir bedelle bu riski matrah artı­rımı yoluyla bertaraf edebilirsiniz.

5. Serbest bölge faaliyetleri:

Serbest bölge istisnasından fay­dalanıyorsanız, özellikle, transfer fiyatlaması hükümleri çerçevesin­de eleştirilebilme riskini dikkate alarak matrah artırımı imkanını değerlendirebilirsiniz.

6. Teknopark kazançları is­tisnasından faydalanan mü­kellefler:

Bu konuda da İstisna şartlarına uyuyor olmadığı gerekçesiyle tari­katlar yapılabilmektedir. Kanunun getirdiği matrah artırımı imkanını değerlendirmenizi öneririm.

7. Türkiye’deki faaliyetleri bir işyeri oluşturabilecek ya­bancı şirketler

Türkiye’de çalıştırdıkları kişiler veya bizatihi kendilerine hizmet veren bir şirket vasıtasıyla, Türki­ye’den gelir elde eden yabancı şir­ketler, Türkiye’de bir işyeri oluş­turdukları iddiasıyla tarhiyata mu­hatap olabilmektedirler. Bu tür durumlar için matrah ar­tırımı oldukça ucuz bir risk savar rolü görmektedir.

8. Antrepoda mal bulundu­rup doğrudan antrepodan Tür­kiye’ye mal satan şirketler

Son zamanlarda antrepo faali­yetleri özellikle incelenmekte, ma­lın Türkiye’de satışı ve pazarlama­sında, antrepoda malı bulunan şir­ketin nasıl bir yol izlediği, adlarına çalışan birilerinin olup olmadı­ğı veya bunların satış sürecindeki rolleri dikkate alınarak işyeri oluş­tuğu iddiasıyla tarhiyatlar yapıla­bilmektedir.

Matrah artırımı bu tür konular­da riski bertaraf etme yolu olabilir.

9. Web siteleri üzerinden yü­rütülen faaliyetler

Gelir idaresi web siteleri üzerin­den yürütülen her türlü ticari faa­liyeti, her türlü reklam ve benzeri gelirleri yakından takip etmekte ve cezalı tarhiyatlar yapabilmektedir.

Matrah artırımı az bir maliyetle sizi tartışma dışına çıkarabilir.

10. Zarar eden veya hiç be­yanda bulunmayan şirketler

Mevcut zararlar ya da zararların büyüklüğü nedeniyle zarar yarısı­nı kaybetmemek veya gereksiz bir maliyetle karşı karşıya kalmamak için matrah artırımı konusunu ir­delemeye olabilirsiniz.

Geçmiş yıllarda benzer değer­lendirmeleri yapıp sonrasında piş­man olan çok örnek gördüm.

Aslında belki spesifik örnek­ler üzerinden bu listeyi uzatmak mümkün. Kısaca tavsiyem, bir ma­liyet risk analizi yapıp, geçmiş beş yılla ilgili matrah artırımı imkanını gerçekçi bir gözle değerlendirip öy­le karar vermenizdir.