Değerli okurlar, vergi incelemesi sonrasında yargıya gidilmeden önceki çözüm yollarından biri de uzlaşmadır. Yapılan tarhiyatların ortalama yüzde 80 ve üstü uzlaşma aşamasında, yargıya gidilmeden, anlaşma ile neticelenmektedir.
Uzlaşmalar olmasa yargıda oluşabilecek iş yükünü tahmin bile edebilmek güç. Aflardan sonra inceleme, uzlaşma süreçlerinin tekrar başladığı bu dönemde uzlaşma konusunda uyarılarda bulunmaya başlamakta fayda var. Uzlaşmalarla ilgili sorulan sorular ve dikkat edilecek konulardan başlıklar halinde bahsedip, sonrasında zaman zaman üzerinde duracağım.

Uzlaşma konusunda sıklıkla sorulan sorular

  • Anaparadan indirim oluyor mu?
  • Faizlerden indirim oluyor mu?
  • Cezalar sıfırlanır mı?
  • Tarhiyatın tamamı sıfırlanır mı?
  • Uzlaşma halinde devreden KDV’yi de kabul etmiş olur muyuz?
  • Kısmi uzlaşma nasıl olabilir?
  • Bazı dönemlerde uzlaşıp bazı dönemleri yargıya götürsek olur mu?
  • Şimdi uzlaşırsak sonraki yıllarda buna uygun davranmak zorunda mıyız?
  • Şimdi uzlaşırsak sonraki incelemelerde yargıya gittiğimizde elimiz zayıflamış olur mu?
  • Uzlaşma kabul anlamına gelir mi?
  • Uzlaşılan tutarı ödeyemezsek uzlaşma öncesi rakamlara mı dönülür?
  • Uzlaşılamazsa kaç günde dava açılmalı?
  • Uzlaşmaya şirket adına kimler girebilir?
  • Uzlaşma tutanağına imza atarken kaşe de gerekli mi?
  • Uzlaşma vekâleti nasıl olmalı?
  • Uzlaşma sırasında hangi argümanlar ileri sürülebilir?
  • Uzlaşma öncesi yazılı bir açıklama sunmak gerekir mi?
  • Uzlaşma sırasında yazılı açıklama, belge, sunum sunulabilir mi?
  • Uzlaşma toplantısı ne kadar sürüyor?
  • Uzlaşmada bizi dinlerler mi?
  • Uzlaşmada bizi konuştururlar mı?
  • Anaparadan indirim yapılmadığı doğru mu?
  • Cezalarda sadece yüzde 80 indirim yapıldığı doğru mu?
  • Tarhiyat öncesi mi tarhiyat sonrası mı uzlaşmayı tavsiye edersiniz?
  • Tarhiyat öncesi uzlaşmadan vazgeçilebilir mi?
  • Tarhiyat öncesi uzlaşmaya gidilmese ne olur?
  • Tarhiyat sonrası uzlaşmaya gidilmese ne olur?
  • Uzlaşma sürecinin uzamasının zamanaşımına etkisi var mı?
  • Uzlaşmadan vazgeçmek mümkün mü?
  • Uzlaşma toplantısı ertelenebilir mi?
  • Uzlaşma sırasında mola alınabilir mi?
  • Uzlaşma toplantısı sırasında bir başka toplantı için erteleme yapılabilir mi?
  • Uzlaşmaya Türkçe bilmeyen birisi katılabilir mi?
  • Yabancı katılımcı için tercüme nasıl yapılır?
  • Yabancı yetkili aynı zaman da imza yetkilisi ise imzalanacak uzlaşma tutanağı kendisine nasıl/kim izah edecek?
  • Uzlaşmaya katılamayan yabancı yetkililer online katılım isterlerse bu kabul görür mü?
  • Uzlaşma ön fiyat anlaşması ilişkisi nasıl olacak?
  • Uzlaşma sırasında komisyona sunum imkânı olabilir mi?
  • Uzlaşma komisyonunu kimler oluşturur?
  • Hangi komisyonda görüşüleceği nasıl belirlenir?
  • Komisyon dosyaya önceden hazırlanır mı?
  • Komisyonu önceden ziyaret edip konuyu anlatmak mümkün olur mu?
  • Toplantıda uzlaşamayıp sonradan kabul mümkün mü? Uzlaşmaya nasıl hazırlanmalı ve uzlaşıp uzlaşmamaya nasıl karar verilmeli? Sadece sık sorulan sorular dahi uzunca bir liste oluşturduğu için bu başlığa ayrı bir yazıda değinmek daha iyi olacak. Uzlaşmanın sonradan kabulü mümkün mü? Son sorudan başlayayım. Uzlaşma toplantısında uzlaşmanın vaki olmaması halinde, Vergi Usul Kanunu gereği, komisyonun mükellefe yaptığı son teklifin tutanağa geçirilmesi gerekmektedir.
Mükellefin bir ay içerisinde son teklif edilen tutarı kabul ederek uzlaşma imkânı vardır. Ancak, ne yazık ki çoğu zaman, uzlaşma sırasında uzlaşılamazsa, uzlaşma odasında mükellefe yapılan son gerçek teklif tutanağa yansıtılmamaktadır.

Bazen cezadan bile (ki genelde epeyce bir dönemdir yüzde 80 indirim teklif ediliyor) hiç indirim yapılmamış gibi tutanak tanzim edilmekte, bazen de, ana paradan dahi indirim teklif edilmiş, ceza sembolik tutarlara çekilmişken, uzlaşma sağlanamamışsa tutanağa, anaparadan hiç indirim yapılmamış cezadan yüzde 80 indirim yapılmış gibi geçirilebilmektedir.

Bu tutumun temel nedeni konu yargıya intikal edecek olursa vergi idaresinin elinin zayıflayabileceği endişesidir. Öncelikle Vergi İdaresinin bu endişesinin yersiz olduğunu, hiç bir yargı merciinin uzlaşma tutanağındaki indirim teklifine bakıp karar vermeyeceğini ifade etmek isterim. Bu nedenle de kanunla verilmiş hakkın kullanım imkânını kısıtlayacak bu tür yaklaşımların terkedilmesi ve uzlaşma sırasında oluşan son teklifin olduğu gibi tutanağa yansıtılması yerinde olacaktır.