Değerli okurlar, yurt dışından satın alınan bilgisayar programları konusunda uygulamada kafaların yine karıştığını müşahede etmekteyiz. Bu konuda oluşan kafa karışıklığının birkaç noktada toplandığı anlaşılmaktadır.

  1. Hazır program nedir?
  2. Şirketlere uyarlama yapılması programı hazır program olmaktan çıkarır mı?
  3. Bir sistemden uzaktan erişim suretiyle yararlanma halinin program satın almaktan ayrıştırılması.
  4. Ödemelerin yazılım, eğitim, danışmanlık, teknik destek vb. birçok kavramı da kapsıyor olması.
  5. Bilgisayar programlarının satın alınmasının kullanım hakkının kiralanması gibi değerlendirilmek suretiyle gayri maddi hak olacağı iddiaları.

Konuya ilişkin yazılarım

  • 15 Şubat 2008 ve 04 Şubat 2011 tarihlerinde Dünya Gazetesinde yayınlanan yazılarımın büyük ölçüde güncelliğini koruduğunu görüyorum. Yurt dışından satın alınan bilgisayar programlarının bedelleri ödenirken hangi hallerde stopaj yapmak gerekecek, hangi hallerde stopaj yapılmayacak, açıklık getirildi. Tamimin tamamını 4 Şubat 2011 yazısında bulabilirsiniz. “…Buna göre;
  • Yurt dışında mukim firmalardan ithal edilen bilgisayar programları üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan ve/veya çoğaltılmadan nihai tüketicilere satılması veya aynı şekilde işletmede kullanılması halinde yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç ticari kazanç niteliği taşıyacağından, bu nitelikteki ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.
  • Yurt dışında mukim firmalardan işletmede kullanmak ve/veya müşterilere satışını yapmak üzere daha önce piyasada bulunmayan bir bilgisayar programının özel olarak hazırlatılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç serbest meslek kazancı niteliği taşıdığından bu kapsamdaki ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.
  • "Copyright" kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme gibi haklarının satın alınması halinde, şirket tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup, yurt dışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayri maddi hak bedeli ödemelerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.
Öte yandan, bilgisayar yazılım ürünlerinin, şirkete CD, disket vb. taşıyıcı medya içerisinde gümrükten ithal edildikten sonra internet üzerinden indirilen şifre ile aktive edilerek iktisap edilmiş olması ya da bilgisayar programının doğrudan doğruya internet üzerinden şifre ile indirilerek iktisap edilmiş olması durumu yurt dışına yapılacak ödemelerin vergilendirilmesinde herhangi bir değişikliğe yol açmayacaktır.

Diğer taraftan, bilgisayar programları ile ilgili olarak alınan internet üzerinden güncelleştirme ve yıllık bakım (garanti) gibi hizmetler karşılığında yapılan ödemeler üzerinden de ilgili oldukları programların satın alınması için yapılan ödemelerin tabi olduğu esaslar çerçevesinde vergi kesintisi yapılacaktır.

Diğer taraftan, yurt dışındaki firmaların mukimi olduğu ülke ile ülkemiz arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının bulunması ve bu anlaşmalarda söz konusu ödemelere ilişkin bir hükmün bulunması durumunda, öncelikle bu hükümlerin dikkate alınacağı tabiidir.”

Mali idarenin muktezaları

Muktezaların tamamına yakınını yukarıda paylaştığımız şablona uygun verilmiş, verilmektedir.

İncelemeler

İncelemelerde, olayın uygulamada karşılaşılan halinden hareketle, hazır paket olmadığı, şirket açıklamaları ve sözleşme ifadeleri çerçevesinde bir sistemin kullanma hakkı karşılığında ödenen bedel olduğu iddiaları ileri sürülebilmektedir.

Mükellefler genel olarak satın aldıkları her şeyi paket program gibi sınıflama eğiliminde, vergi inceleme elemanları ve vergi idaresi de sistem kullanımı karşılığında yapılmış gayri maddi hak ödemesi şeklinde. Bu nedenle konu tartışılır veya değerlendirilirken farklılıkların ortaya konulmaya çalışılması oldukça önemli.

Yargı kararları

Yargı hazır, değişiklik yapılmadan, çoğaltma hakkı alınmadan, olduğu gibi satma veya kullanma durumlarını Mali İdare gibi ,ticari ödeme/ kazanç olarak değerlendiriyor. Yapılan ödemenin bir sistemin, bilgi birikiminin kullanımını içeriyor mahiyette ya da iç içe, kullanım ağırlıklılıklı, ayrıştırılamayan bir şekilde gördüğünde olayı bir gayri maddi hakkın kullanımı karşılığı yapılan ödeme olarak değerlendiriyor. Diğer bir ifade ile ortada birbiriyle çelişen kararlar yok.

Olaya, olayın ortaya konuş, belgelerde görünüş ve anlatılış biçimine, yargının vardığı sonuca göre konuların-olayların farklı olması, algılanması durumu var. Ürün ve isimlendirme çeşitliliği, hizmetin veriliş, teslim, kullanma şekilleri ve kullanma yerleri bu konularda tartışmalara yol açmaya devam edeceğe benziyor.