Görünen o ki, deprem felaketinin yaralarını sarabilmek için ilave gelir kaynaklarına ihtiyaç duyulacak. Meclisimiz çalışmalarına başladığında, komisyondan geçen af her hâlükârda çıkacak. Ancak değişen şartlar Af Kanunu’nda birtakım ilaveleri de gerektiriyor.

Değerli DÜNYA okurları, 30 Ocak tarihli yazımın başlığı, “Vergi incelemeleri durdurulmalı! Borcu olmayan mükellefe yüzde 10 indirim uygulanmalı!” idi. 13 Şubat tarihli yazımın başlığı da “Af kanuna eklenmesi gerekenler” şeklindeydi. Her iki yazıma da www.dunya.com üzerinden erişebilirsiniz.

Vergi affı yasasına acilen ilave edilmesi gerekenler:

Bu iki yazımda gündeme getirdiğim önerilerimi kısaca hatırlatmak istiyorum.

  1. Yardım kuruluşlarına vergi açısından eşit muamele yapılmalıdır.

Meclisimizden yardımların vergi matrahından indirimi konusunda eşitlikçi düzenlemeler bekliyoruz

  1. Yardım kurumlarının tamamına denetim ve raporlama zorunluluğu getirilmelidir.

Yardım kurumlarının şeffaf, hesap verebilir olması, denetlenmeleri ve sonuçlarının da yayınlanması zorunluluğu getirilmelidir.

Bundan sonra uzun bir süre ihtiyaç duyacağımız büyük ölçekli yardımların kesintisiz devamı bu konuda atılacak adımlara bağlı.

  1. Deprem bölgesindeki mükelleflerin verecekleri tüm beyanlar bir sene ertelenmelidir.

Sonra durum değerlendirmesi yapılır ve ne yapılacağına (örneğin gelecek sene aynı dönem beyanları ile birleştirerek verme ya da bu sene ile ilgili vergi ve mali tüm yükümlülüklerin affedilmesi vb) karar verilir.

  1. Borcu olmayan mükelleflere, hiçbir şarta bağlı olmadan, şayet mükellefin o an vergi dairesine borcu yoksa ödenecek vergide %10 indirime gidilmelidir.

Yeni vergiler nerelerden nasıl alınabilir?
Ya bu deprem yasasına ilaveler yapılarak ya da daha sonra yeni bir kanun tasarısıyla,<büyük ihtimalle yeni vergiler ihdas edilmek veya mevcut vergi oranları artırılmak, istisna ve muafiyetlerle oynamak suretiyle ilave kaynak yaratma zorunluluğu doğacak gibi görünmektedir.

Deprem sonrası sürecin finansmanı ile ilgili olarak;

  1. Daha önce vergi dışı bırakılmış, istisna veya muaf tutulmuş alanlardan, en azından bir kerelik vergi alınması,
  2. 2022 yılı kazanç ve faaliyetleri baz alınarak ilave bir vergi alınması,
  3. Daha önce bir kez uygulanan Net Aktif Vergisi ,
  4. Emlak vergisinin artırımlı ödenmesi,
  5. Tüm vergi oranlarında puan artışına gidilmesi,
  6. Af Kanunun şartları, asgari tutarları ve faiz vb. hususlarda deprem farkı uygulanması,
  7. Bağış ve yardımların vergi kanunlarıyla teşvik edilmesi,

vb tüm alanlarda hummalı çalışma ve değerlendirmeler yapılıyor olduğundan eminim.

Bir diğer araç da deprem borçlanma tahvilleri olabilir
Devlet bu alanda yapılacak harcamaların karşılığını kısmen vadeli devlet tahvilleri ödemeyi taahhüt ederek yıllara yayabilir.

  1. Bir kısım ihalelerde bundan sonra zorunlu olarak ödemelerin bir kısmının devlet tahvilleri ile ödeneceği düzenlenebilir.
  2. Eurobond gibi yabancı para cinsinden uzun vadeli, yüksek getirili araçlar ihraç edilebilir, ihtiyari olarak ödeme aracı olarak da kullanılabilir.

Yeni finansal araçlar ve modeller
Bu arada, “Yap-İşlet-devret”, “Yap-kirala” gibi denenen veya tamamen yeni, vergi yükünü artırma dışında neler yapılabilir?” konulu değerlendirmeler de yapılıyordur.

Bugün biraz spekülasyon yaptım. El birliği ile hızlıca, deprem sonrası mevcut yaraların sarılması ve Türkiye’nin olası yeni depremlere hazırlanması sürecinde finansman ihtiyacının nasıl karşılayacağına kafa yorulması gerekiyor.